Capitol University Glee Club, bag-ong garbo sa nasod sa natad sa musika

DAKONG garbo, dili lamang sa Dakbayan sa Cagayan de Oro kun dili sa tibuok nasod, ang Capitol University Glee Club nga maoy nakailok sa Gold Prize sa Pop Category atol sa 2008 Busan Choral Festival and Competition nga gipahigayon niadtong Nobiyembre 12-15, 2008, didto sa Busan Cultural Center, South Korea, bisan tuod nga mao pa kadto ang ilang unang pag-apil sa naasoy nga kompetisyon.

“We are so happy and proud over this feat,” matod pa ni Dr. Fe R. Juarez, ang Executive Vice President sa Capitol University. “That was the first time that the CU Glee Club participated in an international competition and this early, they already received very, very good reviews,” dugang pa ni Dr. Juarez.

Gawas sa pagdaog sa Unang Ganti sa Pop Category, nailok usab ni Ritchie Asibal, ang conductor sa CU Glee Club, ang pasidungog nga Best Conductor. Siya ang kinaunahang Pinoy nga nakadaog sa Best Conductor Award sa kasaysayan sa maong kompetisyon.

Ang maong kompetisyon tinuig nga gipasiugdahan sa Korean Choral Institute. Gibuntog sa CU Glee Club ang laing 40 ka choir gikan sa 12 ka nasod nga mingsalmot sa maong kompetisyon, lakip na niini ang nabantog nga choir gikan sa University of Kentucky ug ang Manado choir sa Indonesia.

Laing duha ka Pinoy choir nga mingsalmot sa maong kompetisyon—University of the East Choral Group ug University of the Philippines Chorale—ang nakadaog usab og top prizes.

Ang CU Glee Club gilangkoban sa 23 ka mag-aawit nga mao sila si (Soprano) Darlene Bacor, Retse Lorrain G. Beringuel, Charity R. Galola, Donna Jane R. Galola, Joan Rey N. Llanderal, Cherry Love Q. Lonon, Michelle P. Valmonte, (Alto) Imee Conception E. Acenas, Excelsis A. Betil, Jade Ann R. Maaliao. Lara Grace L. Ruiz, Richelle Q. Vicera, (Tenor) Shalimar Abago, Gerard Paul P. Achas, Joey C. Lecera, Clement D. Matias, George Mikhail H.K. Pagalan, Rian Virich B. Suan, (Bass) Edward S. Blancada, Jeson E. Buynay, Dennis G. Dagooc, Phillip Don A. Mecarte, Paul Ryan B. Rivera;

Kuyog sa maong delegasyon ang upat ka staff: Ritchie Asibal (choir conductor), Joseph R. Espadilla (tour manager), Arnold Neri (costumes in- charge), ug Cyrell Allan Russel B. Collado (choreographer).

Nadawat sa CU Glee Club ang premyong US$5,000 ug tropeyo, samtang si Asibal midawat sa iyang premyo nga US$1,000.

Kumingking lamang kami kon itandi sa ubang grupo. Apan ang usa sa mga maghuhukom miingon, ‘Look at those Filipinos, they are small, thin and look like high school students, but their voices are so powerful,’ matod pa ni Joseph Espadilla, ang tour manager sa CU Glee Club.

“Among the other competitors, including the other Filipino choirs, we were the poorest. We had to beg for donations just to get to Korea. When we got there, we didn’t have enough money. It was all pressure at all fronts. So it was such a relief that we won,” dugang pa ni Espadilla.

Nagpungasing mga mensahe sa pahalipay ang nadawat sa CU Glee Club tungod sa maong kadaogan. Si Gobernador Oscar Moreno sa lalawigan sa Misamis Oriental, mipahalipay sa maong university-based choir tungod sa ilang pagbuntog sa more experienced ug well-trained nilang mga kaatbang.

Si Mayor Constantino Jaraula sa Dakbayan sa Cagayan de Oro, sa laing bahin, mipadangat usab sa iyang pahalipay ngadto sa CU Glee Club ug misaad nga iya kining tunolan sa dugang suporta sa ila unyang pagsalmot sa lainlaing kompetisyon sa umalabot.

Ang National Commission for Culture and the Arts misaad usab og funding sa maong grupo sa panahon nga sila mosalmot sa lain pang mga kompetisyon.

Human sa maong kadaogan, ang CU Glee Club nakadawat gilayon og daghang imbitasyon gikan sa mga international choir festival, lakip na ang Montana Music Festival didto sa Estados Unidos.

Mabuhi ang CU Glee Club!

(Napatik sa Bisaya Magasin, Abril 8, 2009, Pahina 5)

Mga mag-uuma nakigbisog batok sa aerial spraying

GIBISITAHAN ni Akbayan Rep. Risa Hontiveros ang mga sakop sa Mamamayang Ayaw sa Aerial Spraying nga nag-picket atbang sa Court of Appeals sa Dakbayan sa Cagayan de Oro.

GATOSAN ka mga mag-uuma gikan sa Dakbayan sa Davao ug support groups ang nag-picket atubangan sa Court of Appeals-Mindanao nga nagbase sa Dakbayan sa Cagayan de Oro. Katuyoan: Aron sa pag-dramatize sa ilang pakigbisog batok sa pagpahigayon sa aerial spraying sa naglawod-lawod nga banana plantation didto sa Dakbayan sa Davao sa rason nga kini makadaot sa kinaiyahan ug sa panglawas sa katawhan, ilabina sa gagmayng kabataan.

Anaa man ugod karon sa Court of Appeals naka-pending ang kaso nga gipasaka sa Pilipino Banana Growers and Exporters Association (PBGEA) nga nagkuwestiyon sa legalidad sa Ordinansa sa Dakbayan sa Davao nga nagdili sa earial spraying diha sa mga pantasyon nga nahisulod sa teritoryo sa maong dakbayan.

Ang Ordinansa sa Davao nga nag-ban sa aerial spraying maoy ikaduhang balaod lokal nga nagdili sa pag-spray sa chemicals ginamit ang ayroplano. Ang unang local government unit nga misagop sa maong matang sa Ordinansa mao ang lalawigan sa Bukidnon. Ang ilang rason: Usa ka health risk sa katawhan nga nanimuyo duol sa mga plantation ang pagpahigayon og aerial spraying.

Sa wala pa mapalabang ang maong Ordinansa, dihay taas nga lantugi didto sa hawanan sa Konseho sa Dakbayan sa Davao tali sa daghang grupo nga supak sa aerial spraying ug sa kampo sa mga banana growers.

Apan tungod sa kasapian sa mga banana grower, sila mi-file og kaso sa lower court nga nagkuwestiyon sa constitutionality sa maong ordinansa. Ang maong ordinansa, matod sa PBGEA, makapatiurok sa ilang negosyo. Apan ang lower court sa Davao City mipagawas sa hukom nga ang Ordinansa wala makasupak sa Konstitusyon ug nga ang kagamhanang lokal sa Dakbayan sa Davao nag-exercise lamang sa ilang police power sa ilang pag-enact sa maong ordinansa sa tuyo nga magprotektahan ang kinabuhi sa katawhan ug ang kinaiyahan.

Kay lagi may sapi, ang PBGEA mi-elevate sa maong kaso ngadto sa Court of Appeals, uban ang hulga nga ilang i-pullout ang ilang minilyon nga investments sa Dakbayan sa Davao kon ugaling madeklarar nga constitutional ang Ordinansa nga nag-dili sa aerial spraying.

Nakapuntos ang PBGEA sa Court of Appeals kay gi-grant man sa appellate court ang ilang petisyon nga ihunong una sa kasamtangan ang pagpatuman sa maong ordinansa samtang ang issue sa constitutionality niini padayon pang gitun-an. Motuig na karon sukad gipahunong sa CA ang pag-implementar sa nasangpit nga ordinansa.

Miduso sa daghanang apelasyon ang grupo sa mga mag-uuma nga sakop sa Mamamayan Ayaw sa Aerial Spraying (MAAS) apan kini pulos gibasura sa CA. Tungod niini, nagpadayon karon ang mga aerial-spraying planes sa pagpasirit sa makahilong chemical ngadto sa katawhan sa Dakbayan sa Davao, matod sa MAAS.

"Grabe na ang among sakripisyo...ug magpadayon kami sa pagsakripisyo hangtod among matandog ang kasingkasing sa mga maghuhukom sa Court of Appeals. Wala kamiy laing gipangayo gawas sa hustisya...nga ipatunhay ang among katungod nga magpuyo sa poison-free environment," deklarasyon ni Baby Adlawan, usa ka mag-uuma gikan sa Sirib, Dakbayan sa Davao, nga miapil sa pag-picket atubangan sa CA-Cagayan de Oro.

Siya midugang nga angayang linawas nga bisitahan sa CA justices ang mga komunidad duol sa banana plantations didto sa Dakbayan sa Davao aron gayod ilang maaksyonan sa madaling panahon sa maong kaso.

"Ang kahakog niining mga banana companies nagtukmod kanamo ngadto sa dugang kawad-on... hinayhinay kining mipatay kanamo. Ug ang ilang kahakog daw giprotektahan sa Court of Appeals sa dihang mipakanaog silag temporary restraining order ug dayon writ of preliminary injunction sa pagpatuman sa maong Ordinansa ug karon daw kuhol ang ilang aksyon bahin sa pagtino sa constitutionality sa maong ordinansa," matod ni Rosita Bacalso, laing sakop sa MAAS.

Niadtong Nobiyembre 29, 2008, maoy ika-21 ka adlaw sa pagkampo sa MAAS atubangan sa CA-Cagayan de Oro. Ug agig pagpadayag sa ilang frustration, sila ug ang ilang mga supporter gikan sa Xavier University-Ateneo de Cagayan ug sa Sumilao Farmers Association nagpa-upaw sa ilang mga ulo.

Gihimo usab sa mao ra nga adlaw ang usa ka misa alang sa MAAS didto sa Bonifacio Park, Cagayan de Oro City diin si Bishop Honesto Pacana, SJ, sa Malaybalay, Bukidnon, mao ang mihatag sa homily.

Matod sa Obispo nga ang pakigbisog sa MAAS batok sa aerial spraying usa ka moral fight alang sa yano ug kabos nga mga mag-uuma.

"This is about human dignity. This is about human rights and justice for the common good. This is a moral issue because anything that degrades the dignity of people is a moral issue," matod ni Bishop Pacana sa iyang homily atol sa maong misa nga gitambongan usab sa mga suporter sa MAAS gikan sa Xavier University, Balaod Mindanao, Alternative Law Group, Sumilao farmers ug uban pang pundok sa katawhang nagpakabana.

"Aerial spraying threatens the food security of the people. It affects their livelihood. It is a practice that puts the lives of other people in danger and if you put people’s lives in danger, you are not only answerable to the people but also to God. We belong to one family, your sorrow is my sorrow, your sadness is my sadness as your joy is my joy. The ideal should have been those who are less in life are rich in law, but the problem is, these people are less in life and less in law," dugang ni Bishop Pacana.

Si Bishop Pacana nagkanayon nga kon ang ordinansa sa Dakbayan sa Davao ideklarar nga unconstitutional, mao usab kini ang dangatan sa susamang ordinansa sa lalawigan sa Bukidnon.

Kanus-a kaha matagamtaman sa mga yanong mag-uuma sa Dakbayan sa Davao ang katam-is sa hustisya?

(Napatik sa Bisaya Magasin, Marso 18, 2009, Pahina 20-21)